1920-1929

1910-1919<<

>>1930-1939

Roerige jaren (the 'roaring twenties') in Hauwert?

De Eerste Wereldoorlog (1914-1918) was voorbij. Na jaren van economische malaise ging het eindelijk weer beter in financieel opzicht. De acht-urige werkdag was ingevoerd (1912). Men kreeg meer vakantie. De entertainmentindustrie kreeg hierdoor een ongekende impuls. De charleston is een icoon van deze jaren. Het gebruik van auto's nam enorm toe, vooral in Amerika. De mode veranderde. Vrouwen ontdeden zich van het korset en droegen rokken die soms zelfs tot boven de knie reikten. De eerste bioscopen verschenen.
Al deze zaken waren natuurlijk het meest merkbaar in de steden. Ook in Hauwert?

De mode

De mode in de stad in de jaren 20

Hauwerters op een zangconcours in 1926
Geen kappen meer, maar veel verschillende hoeden, sjaaltjes. Geen spoor meer van de traditionele Westfriese kleding

Auto's

Een foto uit 1928: 3 auto's achter elkaar op het Westend!!!

Entertainment
Als entertainment was de kermis nog steeds de belangrijkste gebeurtenis. En daar speelde zich genoeg af om nog weken over door te praten, zie onderstaande krantenberichten:

Schager Courant 04-11-1920

Schager Courant 26-10-1922

Armoede in de pastorie

Tot de jaren 20 van de vorige eeuw werd de betaling van de traktementen voor de predikanten aan de (kerk)gemeenten overgelaten. Op veel plaatsen was de materiële positie van de predikant dikwijls abominabel. Gevolg was ellende in de pastorie. Velen traden uit het ambt, jongeren hadden geen zin meer om predikant te worden.

De zorg voor de slechte financiële situatie in de pastorieën en in de huizen van met name de emeriti (gepensioneerde predikanten) en wel heel in het bijzonder in de kamers van de predikantsweduwen, was aanleiding tot oproepen om te komen tot een vakorganisatie als middel tot traktementverhoging. In 1918 werd de Bond van Nederlandse Predikanten opgericht. Deze Bond diende een reglement in bij de Synode, die vervolgens een eigen reglement ontwierp, het zgn. Synodaal Reglement.

Volkert Kay Jzn.

Tegen dat Synodaal Reglement kwam een jarenlang verzet van een aantal kerkvoogdijen, waaronder de kerkvoogdij van Hauwert onder aanvoering van V. Kay (secr.kerkvoogd te Hauwert en leider van het verzet der rijke kerkvoogden (lees:kerken) in Noord-Holland).

Men verdacht de Synode ervan dat deze zich met dit reglement zijdelings meester wilde maken van het beheer der kerkelijke goederen van de gemeentes. Men wenste zich echter niet de wet te laten voorschrijven.
In de kerknotulen van 19 februari 1922 staat vermeld:
'bedrag van 25 gulden beschikbaar gesteld voor het voorloopig comité tot bestrijding van het invoeren van het Reglement op de predikantstractementen'.

De predikanten lieten zich in het conflict ook niet onbetuigd:

Nieuwe Rotterdamsche Courant 02-10-1921

Het conflict heeft jaren geduurd. In de kranten van die tijd wordt er veel over geschreven. Uiteindelijk besliste de wereldlijke rechter van het gerechtshof in Den Haag dat de algemene synode 'bevoegd was het reglement op de predikantstraktementen te regelen'. Een uitspraak, die de macht over het 'eigen beheer' (van de traktementen) van de plaatselijke kerkvoogden brak. Voortaan werd de hoogte van de traktementen centraal geregeld.

Niet meer naar de kaasmarkt in Hoorn

In 1919 was de "Kaasafzetkombinatie West-Friesland" opgericht, waarbij de kaasfabrieken uit Binnenwijzend, Schelinkhout, Hem, Venhuizen, Wervershoof, Hauwert, Benningbroek, Sijbekarspel, Twisk, Hoogwoud en Grosthuizen, zich hadden aangesloten. Het doel van deze combinatie was de produktie van de fabrieken niet meer, zoals voorheen, ter markt te brengen, maar rechtstreeks te exporteren. (bron: Het Volk, 8 april 1920). Dit was natuurlijk een enorme klap voor de markt in Hoorn.

Kaasmarkt Hoorn. Links (met witte pet) Pieter van der Molen uit Hauwert

Een dure crematie

Van volgende gebeurtenis in Hauwert werd door diverse kranten in het hele land verslag gedaan:

Limburger Koerier 13-03-1923

Advertentie Schager Courant 10-01-1923

En verder...

Notulen kerkenraad, 3 augustus 1920.
'Wensch werd uitgesproken dat het kerkhof met de kermis er netjes zou uitzien'

Notulen kerkenraad, 13 november 1920.
Besluit: Willem Balk ter gelegenheid van zijn gouden jubileum als organist een gouden bril aan te bieden.

Schager Courant, 9 februari 1921

Notulen kerkenraad, 26 maart 1921.
'f 7,50 wordt toegestaan voor voorloopige kosten voor de Vereeniging Protestantsche belangen'

Schager Courant, 16 juni 1921

Notulen kerkenraad, 15 april 1921.
Voor nieuwe aan te stellen dominee:
a. vrije woning met gas
b. vrije bank in de kerk
c. Rijkstractement f 150,
d. Gemeentetractement f 2350,
e. persoonlijke toelage f 500,-.

Notulen kerkenraad, 23 september 1922.
Willem Balk (de organist) vraagt ontslag wegens gezondsheidsredenen (52 jaar in dienst)
Op 27 november wordt H. Schermer benoemd tot nieuwe organist.

Het Vaderland, 13 mei 1924

Het Vaderland, 30 oktober 1924

Notulen kerkenraad 4 oktober 1925.
Verzoek om toestemming van de ervan van A. Zwagerman en echtgenoote tot verkoop van huis en land aan J. Haas te Hauwert. Er wordt toestemming verleend.
(A. Zwagerman was een van de eerste tuinders op de Tuinstraat).

N.B.: Een van de voorwaarden bij de aankoop van een perceel aan de Tuinstraat was dat het van de kerk gekochte perceel nimmer mocht overgaan dan alleen aan een lid van de Nederduitsch Hervormde gemeente Hauwert, en ook nimmer zonder toestemming van het bestuur van diezelfde gemeente. (zie Jaarboek 2006, Projectontwikkelaar, De Ned. Hervormde Gemeente Hauwert, Nico Boots).

Notulen kerkenraad 12 februari 1926.
Besloten wordt een geheel nieuw op zichzelf staand lijkenhuis te bouwen achter op het kerkhof, achter het kruis der kerk.

Notulen kerkenraad 16 januari 1927.
Aan de orde: de verkoop van het tuindersbedrijf van Jb. Mantel aan de Hauwerterweg, aan IJpe Veld.
Ijpe Veld krijgt hypotheek van f 3.500, tegen 4½ %.

Notulen kerkenraad 9 maart 1928.
"Besloten wordt aan den heer Hittema, schilder alhier, voorloopig werkzaamheden voor de Hervormde Gemeente te laten verrichten, ofschoon een bezwaar blijft dat hij geen lid van onze Gemeente is, zijn vrouw is wel lid"

Notulen kerkenraad, 13 maart 1929.
Besloten: alsnog ± 30 aren land aan de Opperweid te verkopen aan Gerrit Nooi tegen een prijs van f 8, per Rijnlandsche roed.

Algemeen Handelsblad,11 mei 1929

Zie ook Klaas Ruyterman

Tijdvakken