Museum Jan Duim, Hauwert

museum

"JAN DUIM"

Vertelt het verhaal van de boeren-arbeiders die in de tweede helft van de 19e eeuw in armoede leefden en slechts met veel moeite het hoofd boven water konden houden.
O.a. de kerk trok zich het lot van de minst bedeelden aan.
Zij begon in 1885 met het ontwikkelen van 'armenbouwtjes' op kerkeland. Dit waren volkstuintjes van ongeveer 300 m2, waarop de arbeiders groenten en aardappelen voor eigen gebruik konden telen.
Als vervolg hierop werden in 1912 de eerste tuinbouwbedrijfjes voor de boerenarbeiders ontwikkeld op land van de kerk aan de Hauwerterweg (nu Tuinstraat) te Hauwert.
De arbeiders verkregen de grond zeer voordelig van de kerk en werden verplicht om er huizen op te bouwen van ten minste f 1200,-.
Van de kerk verkregen zij een gunstige hypotheek om dit alles te kunnen bekostigen.

Mevrouw A.C. ter Horst-Hoekstra, geboren in de smederij te Hauwert en door deskundigen één der beste schrijvers in het Westfriese dialect genoemd, heeft over deze ontwikkeling het prachtige verhaal geschreven;

"Jan Duim" aarsom mit de wiele.

Zij draagt dit verhaal op aan de nagedachtenis van meester Ruyterman, hoofd der school te Hauwert en grote stimulator achter bovengenoemde ontwikkeling. Ook in zijn hoedanigheid van tuinbouwleraar heeft meester Ruyterman in de avonduren, als een pionier, de Westfriese tuinbouwwereld in de nieuwste teeltmethoden onderricht.

"Jan Duim" is volgens de schrijfster geen historisch persoon, maar staat synoniem voor de vele arbeiders die het uiteindelijk gelukt is om met hulp van anderen, zichzelf naar een betere toekomst te werken.
Het is zeer aannemelijk dat Piet Veerman 'model' heeft gestaan voor de synoniem "Jan Duim" Er zijn namelijk meerdere overeenkomsten tussen "Jan Duim" en Piet Veerman. In de archieven is o.a. terug te vinden dat hij in 1912 de eerste tuinbouwer van de Tuinstraat was.

Dit museum kunt u beschouwen als een eerbetoon aan "Jan Duim" en aan iedereen die het zware boerenwerk verrichtte. Maar ook aan de kerk, aan meester Ruyterman en aan anderen, die hebben meegewerkt om de arbeiders van armoede naar bestaansminimum te helpen.
Maar zeer zeker ook een eerbetoon aan mevr. A.C.ter Horst-Hoekstra, die deze ontwikkeling, d.m.v. "Jan Duim", 'zichtbaar' heeft gemaakt en zodoende voor het nageslacht heeft bewaard.

U ziet hier de gereedschappen en werktuigen die "Jan Duim" voor het zware boerenwerk hanteerde. Daarna loopt u langs de gereedschappen die hij als zelfstandig tuinbouwer of als fruitkweker gebruikte.
Ook ziet u de ambachtsgereedschappen waarmee zijn kinderen als timmerman of metselaar hebben gewerkt.
"Jan Duim" was er maar wat trots op dat hij zijn kinderen nu een 'vak' kon laten leren, zodat zij het later beter zouden hebben dan hijzelf.

Ook het weinige speelgoed waarover hij beschikte, is hier te zien.
Tenslotte ziet u de gebruiksvoorwerpen die in en om het huis van "Jan Duim" gewoon waren. Hoe 'vrouw Duim' heeft staan zwoegen aan de boenbank en aan de wastobbe, met haar 'poepeboezeltje' voor. Zij heeft het minstens zo zwaar gehad als haar man.
In de oudheidkamer van 1900 krijgt u een beeld hoe zij hebben gewoond.

Let tijdens uw bezoek ook op de 'reparatiekunst' van "Jan Duim".
Met minimale middelen het uiterste eruit halen.
"Jan Duim" wist niet beter en had niets anders.

Ervaar ook eens waarmee uw grootouders zich vroeger moesten behelpen en waarmee uw ouders nog opgroeiden.
Loop nog eens een keer (± 1½ uur) door die "goeie ouwe tijd".

Adresgegevens:
Museum "Jan Duim" kunt u vinden op
Hauwert 63
1691 EB te HAUWERT.
Bezichtiging vindt uitsluitend op afspraak plaats.
N. Boots 0229 - 20 15 15 of 06-53 52 49 59

Vorige pagina